Journalist Marcel de Boer van het Financieele Dagblad heeft onlangs een uitgebreide maar interessante analyse geschreven over de ontwikkeling van de olieprijs en de impact daarvan op de wereldmarkt. Dit leesbare verhaal is een absolute aanrader en daarom hebben we een samenvatting gemaakt.
De Boer benoemt in zijn artikel het aardige weetje dat een derde van het Amerikaanse wagenpark in 1900 elektrisch was. Uitvinder Thomas Edison droeg bij aan de verbetering van het concept en Ferdinand Porsche maakte in 1901 een hybride motor. Het was echter snel gedaan met elektrische auto’s na de introductie van de T-Ford in 1912. Benzinewagens waren 40 procent goedkoper en omdat het in landelijke gebied gemakkelijker was om benzinestations dan stroomnetwerken aan te leggen, verdwenen de elektrische karretjes snel. Tegen 1935 reed er vrijwel geen meer rond.
In zijn analyse van de energiemarkt kijkt De Boer echter vooral naar de toekomst en focust op de ontwikkeling van de olieprijs en groei van het aantal elektrische auto’s. Hij verwijst ook naar de beroemde anekdote over analistenbureau McKinsey dat begin jaren ’80 voorspelde dat er in het jaar 2000 ongeveer 900.000 mobieltjes zouden zijn. In werkelijkheid waren dat er rond de millenniumwisseling 109 miljoen, ofwel 120 keer zo veel. Deze beroemde miskleun van het adviesbureau wordt gretig aangehaald in het IMF-rapport ‘Riding the Energy Transition: Oil Beyond 2040′. Daarin maken ze tamelijk overtuigend duidelijk dat wat er met de mobieltjes gebeurde ook voor elektrische auto’s in het verschiet ligt. Met verstrekkende economische en geopolitieke gevolgen.
Dominante rol van olie
Olie heeft jarenlang een dominante rol in de energiemix omdat het lange tijd de enige energiebron was voor de transportsector. Niet minder dan 57 procent van de mondiale olievraag komt voor rekening van vracht- en personenvervoer. In de VS is dat zelfs 76 procent. Maar inmiddels zitten we volgens het IMF op het punt dat elektrische auto’s concurrerend zijn en, zowel is aanschaf als gebruik, spoedig goedkoper zijn dan diesels en benzinewagens. Overigens lopen de verwachtingen voor de opkomst van de elektrische auto uiteen. Zo heeft de OPEC vorig jaar zijn prognose voor het aandeel elektrisch verhoogd van 6 procent in 2040 naar 22 procent. Het Grantham Institute in Londen gaat uit van 50 procent, maar de IMF-economen gaan al in een snel transitiescenario uit van 90 procent in 2040. Dit laatste is misschien erg optimistisch, maar de belemmeringen die critici altijd opnoemen, zoals de hoge kosten en beperkte actieradius van elektrische wagens en het gebrek aan infrastructuur, verdwijnen razendsnel.
Met de transitie van olie naar elektrisch neemt de vraag om energie natuurlijk niet af, schrijft ook De Boer. Zou je nu alle auto’s in de VS ombouwen naar elektrisch, dan heb je natuurlijk veel extra stroom nodig. Maar als je die stroom zou opwekken met de olie die je nodig hebt om nu alle auto’s mee te laten rijden, hou je ontzettend veel capaciteit over. Op basis van de technologie van 2015 heb je 5,4 miljoen vaten per dag nodig, terwijl de VS er momenteel 9 miljoen vaten per dag doorheen jassen.
Daarbij zal het mondiale aanbod van energie geweldig toenemen door de enorme vlucht die hernieuwbare energie. De kosten van energie uit wind, zon en biomassa dalen razendsnel. Die van zonnepanelen met 80 procent sinds 2008 en die van windmolens met 60 procent. En de investeringen in meer efficiencyslagen nemen niet af, integendeel. Ook wordt in vrijwel elke hoek van de academische wereld gewerkt aan de oplossing voor de opslag, dat het belangrijkste probleem van elektriciteit is.
Olieprijs
Natuurlijk kan de olieprijs nog een tijdje relatief hoog blijven. Als de prijzen dalen, dan zet dat bovendien een rem op innovaties en alternatieven. Maar dat duurt niet lang. De olieprijs zal in de komende twintig jaar naar verwachting convergeren tot het niveau van kolen en gas: ongeveer 15 dollar per vat in de dollars van 2015. Ter vergelijking: een vat kost nu 53 dollar en medio 2014 was dat nog 115 dollar. De transitie van olie naar stroom heeft enorme gevolgen. Voor beleggers in de olie- en gassector is het vermoedelijk een drama. Daar staat tegenover dat het natuurlijk geweldig nieuws is voor het klimaat.
